Essay

De ratio van vroeger.

In de Renaissance werd de mens gezien als een gelijkenis van god en als een harmonische verhouding. Het menselijk lichaam werd geïnterpreteerd als de belichaming van het universum. De gebouwen uit de Renaissance presenteerde het menselijk lichaam en hadden te gelijke tijd een kosmisch belang. Mens en natuur stonden centraal in deze periode. In die natuur is een proportie systeem te vinden, de gulden snede. De gulden snede kom je overal tegen, in de natuur, architectuur en in de ideale mens. De gedachten achter dit proporties systeem evalueert. Er ontstaan veranderingen in de gedachtegang over proportiesystemen. Na de Renaissance ontstonden andere proportiesystemen onder andere “De modulor”. De modulor  is een proportiesysteem die uit gaat van antropometrie (het meten van een mens) maar is gebaseerd op de gulden snede. De term modulor komt van het Franse “moduler” dat betekent proportioneren.

Tijdens de Renaissance speelde het geloof een belangrijke rol in het leven. Dit geloof werd vertaald in verhoudingen en harmonieën die gecreëerd kunnen worden door het gebruik van de gulden snede. De gulden snede is een proportie systeem gebaseerd op het gulden getal ook wel phi genoemd. Bij de gulden snede verhoudt het grootste van de twee delen zich tot het kleinste, zoals het gehele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste.  Het grootste deel is a, het kleinste deel is b, hieruit ontstaat een verhouding en dat is de gulden snede. De uitkomst van deze formule (1,618) word phi genoemd. De guldensnede is ook terug te vinden in het menselijk lichaam. De afstand tussen het hoofd en het middel verhoudt zich tot de afstand van het middel tot de voeten zoals die zich verhoudt tot de totale lichaamslengte. Met dit proportie systeem werden meerdere gebouwen, kerken en villa’s ontworpen. Maar net als de mens evalueert het systeem van de gulden snede zich ook. Er worden nieuwe proportiesystemen ontwikkelt die wel gebaseerd zijn op de gulden snede maar daar ook iets aan toevoegen. Een van die systemen is “ De modulor” van Le Corbusier.

De modulor is een maatsysteem wat gebaseerd is op het menselijk lichaam en de wiskunde. Le Corbusier ging opzoek naar de ideale verhoudingen tussen de mens en ruimte die hij ontwierp. De uitgangspunten voor zijn ideale verhouding is de hoogte van een man met opgeheven arm(2260 mm) en de lengte van de man (1829mm).

Om deze verhoudingen in getallenreeksen om te zetten maakt hij gebruik van het wiskundig getal phi (gebaseerd op de verhouding van de gulden snede). Hij deelt de twee ideale uitgangspunten door phi, hierdoor ontstaan twee getallen reeksen ook wel de rode en de blauwe getallen reeksen genoemd. Doordat de modulor bestaat uit de gulden snede verhoudingen, zijn ontwerpen die gemaakt zijn met de modulor zowel praktisch efficiënt als harmonisch.

Het gebruik van verhoudingen in een gebouw en in de omgeving zorgt voor een harmonische sfeer. Deze sfeer wordt versterkt op het moment dat de verhoudingen waarneembaar zijn voor de mens. Hoe verder de verhoudingen zich ontwikkelen hoe beter de verhoudingen waarneembaar zijn. Dit betekent niet dat de modulor beter is hoewel dit proportiesysteem wel het best waarneembaar is. De uitgangspunten van de modulor zijn niet erg realistisch omdat het systeem niet universeel is. Er wordt uit gegaan van een man met gestrekte arm en de lengte van een man, deze lengte verschilt per bevolkingsgroep. De modulor is een verhouding systeem dat puur en alleen voor de architectuur gebruikt wordt.

De gulden snede is een verhouding systeem dat overal terug komt en overal wordt gebruikt. De gulden snede is een verhouding die nog steeds gebruikt en ontwikkeld wordt in de architectuur. Daarentegen is de modulor een specifiek systeem dat alleen gebruik werd in de architectuur van Le Corbusier.